آنچه اهمیت یا به قولی سرو صدای این عزل را بیشتر کرد، حرف‌هایی بود که در مراسم معارفه سرپرست وزارت خارجه به زبان معاون اول رئیس‌جمهوری آمد و اظهار نظری بود که در استانبول، در حاشیه اجلاس اکو و در یک کنفرانس خبری احمدی‌نژاد درباره این برکناری ایراد کرد. هر دو از هماهنگی با منوچهرمتکی پیش از سفر به سنگال صحبت کرده بودند اما وزیر امور خارجه در نامه‌ای سرگشاده که به رسانه‌ها ارسال کرد نوشته بود که حتی در جریان زمان تقریبی برکناری‌‌اش هم قرار نگرفته است.
او همچنان‌که قبلا هم گفته بود این برکناری غیراسلامی و توهین آمیز بود، در نامه خود از دولت خواسته بود این بداخلاقی‌ها را متوقف کند زیرا زیبنده نظام اسلامی نیست.
به این ترتیب 1848 روز ماموریت منوچهر متکی در دستگاه دیپلماسی پایان یافت. مجلس اما روالی برخلاف سیاق قوه اجرایی در پیش گرفت. علاوه بر اینکه 260 نماینده مجلس در تقدیر از زحمات وزیر خندان دولت نهم و دهم بیانیه دادند، متکی یک روز را در کمیسیون امنیت ملی میهمان بود تا به رسم ادب و اخلاق اسلامی از او تقدیر شود.
برخی این جابه‌جایی را غیراخلاقی می‌دانند و برخی دیگر مثل علی‌اکبر جوانفکر مشاور رسانه‌ای احمدی‌نژاد در وبلاگ خود می‌نویسند: آیا اسلامی بودن آن است که رئیس جمهور دست روی دست بگذارد تا فرصت از دست برود و کار مملکت در گردونه کم تحرکی دیپلماتیک و ضعف مدیریت دستخوش آسیب و زیان شود و رئیس‌جمهور حق داشته که وزیرش را برکنار کند. حال سؤال اینجاست؟ جایگاه اخلاق در سیاست ما کجاست؟
منش بزرگان نظام
زهره الهیان، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی تأکید کرد: سیاست ما مبتنی بر اخلاق است.
رئیس کمیته حقوق بشر مجلس شورای اسلامی ادامه داد: نوع دیدگاه‌های ما به مسائل و جهان‌بینی ما در امور مختلف از جمله سیاست که امر مهمی است مبتنی بر اخلاق است. اخلاق در سیاست جایگاه مهمی دارد که همواره در منش و روش بزرگان نظام از جمله امام خمینی (ره) و رهبر معظم انقلاب مشهود بوده است.وی در باره نحوه برکناری وزیر امور خارجه نیز گفت: در این باره بحث‌های مختلفی در کمیسیون امنیت ملی مطرح شده است و نمایندگان در اختیار رئیس‌جمهوری برای عزل و نصب وزرا اتفاق نظر دارند اما در مورد شیوه برکناری منوچهر متکی مباحثی مطرح بود که ما معتقدیم می‌توانست کمی با تاخیر و پس از پایان ماموریت این برکناری رخ دهد.
اخلاق و سیاست در نظام پیوند خورده است
محمد تقی رهبر نیز با اشاره به اینکه از همان روز اول گفته است عزل و نصب‌های وزیران حق رئیس‌جمهور است، گفت: در مقابل هم می‌گوییم که مجلس حق رأی دادن و مخالفت دارد.
رئیس فراکسیون روحانیون مجلس شورای اسلامی افزود: معتقدیم شیوه عزل و نصب نباید توهین آمیز باشد، چون اخلاق و سیاست در نظام به هم پیوند خورده است.
نماینده مردم اصفهان در مجلس شورای اسلامی ادامه داد: وقتی کسی خود می‌گوید که عده‌ای در تبلیغات یا رسانه‌هایشان علیه دولت بداخلاقی می‌کنند و کسانی را بداخلاق می‌نامد چرا باید کاری کند که متهم به بداخلاقی شود؟
رهبر با اشاره به کیفیت عزل متکی از دستگاه دیپلماسی خاطرنشان کرد: اینگونه روش‌ها بی‌اعتمادی می‌آورد، دنیا ما را می‌بیند و با عزل وزیر با چنین کیفیتی به ما می‌خندد. با اینگونه روش‌های عزل، یک مسئول با چه اعتمادی باید کار کند؟
ما معتقدیم این روش‌ها با اخلاق اسلامی فاصله دارد. باید کمی در برخورد با زیردستان رعایت آداب اسلامی لحاظ شود.
تکذیب نامه
در میان تمام این حرف‌ها و حدیث‌ها و بعد از جلسه‌ای که کمیسیون امنیت ملی با منوچهر متکی داشت، خبری درباره ارسال نامه‌ای از سوی اعضای کمیسیون امنیت ملی و پرسیدن چرایی برکناری متکی با آن کیفیت منتشر شد. اما کاظم جلالی سخنگوی کمیسیون امنیت ملی می‌گوید: کمیسیون امنیت ملی به هیچ مرجعی و از جمله محمود احمدی‌نژاد نامه‌ای ننوشته و این خبر کاملا کذب است.
حسین ابراهیمی نایب رئیس کمیسیون امنیت ملی نیز تلویحا اشاره دارد که کمیسیون در قالب نامه موضوع نحوه برکناری رئیس دستگاه دیپلماسی را از رئیس‌جمهور خواهد پرسید که چرا با چنین کیفیتی وزیر خود را برکنار کرده است. وی اما ارسال نامه به رئیس‌جمهوری را تا‌کنون تکذیب می‌کند.
کالبد بی‌روح
نایب رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس نیز درباره جایگاه اخلاق در سیاست گفت: اخلاق چه در سیاست، چه در اقتصاد و چه در فرهنگ حرف اول و آخر را می‌زند؛ یعنی اگر در جامعه‌ای اخلاق حاکم نباشد، سیاستش یک سیاست خشک و بی‌معنا می‌شود و به دروغگویی، افترا، فتنه و نیرنگ و امثال اینها پیوند می‌خورد.
حسین ابراهیمی افزود: اگر جامعه‌ای به اخلاق، آن هم اخلاق اسلامی متخلق باشد، در آن جامعه کسی دروغ نمی‌گوید، تهمت نمی‌زند، آبروی کسی را نمی‌برند و به حیثیت کسی لطمه نمی‌زند. بنده معتقدم سیاست بدون اخلاق کالبد بی‌روح است و توان حرکت ندارد.
وی درباره نحوه جابه‌جایی در دستگاه دیپلماسی کشور نیز گفت: من معتقدم مسائل اینچنینی را باید با گذشت زمان تحلیل کرد. نباید با نگاه کردن به ظاهر قضیه قضاوت کرد، باید از رئیس‌جمهور سؤال کرد که چرا با چنین کیفیتی وزیرش را برکنار کرده است. تا جایی که من می‌دادنم 2 طرف حرف‌هایی برای گفتن دارند و نیاز به توضیحات طرفین است؛ یعنی مشکلاتی وجود دارد که نیاز است حرف‌ها و توضیحات طرفین شنیده شود. درست است که ما ظاهر قضیه را می‌بینیم و می‌گوییم که این کار غیراخلاقی بوده است اما در باطن امر حتما مسائلی وجود دارد که باید بیشتر در آنها تدقیق کرد.
ابراهیمی با اشاره به تقدیر مجلس از وزیر امور خارجه نیز گفت: ما از تمامی خدمتگزاران تقدیر می‌کنیم اما تقدیر مجلس به معنای تأییدی بر تمام امور نیست.
رعایت اصل کرامت
سیدرضا اکرمی عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی موضعی به نسبت تندتر دارد. او در این باره گفت: برکناری منوچهر متکی در روزهایی که وی در ماموریت سنگال به سر می‌برد قطعا امری خلاف عرف و خلاف اخلاق دیپلماتیک بود، چرا که وزیر امور خارجه نماینده یک نظام و نماد یک دولت بوده است و وقتی با او اینگونه برخورد می‌شود دلیلی ندارد وزیران دیگر به جایگاه خودشان اعتماد داشته باشند و با وزیر دیگر جور دیگری برخورد نشود. وی افزود: این کار، کار خلافی بود و احدی نمی‌تواند این کار را تأیید کند.
اکرمی گفت: درست است که عزل و نصب‌ها حق قانونی رئیس‌جمهور است اما ما از رئیس‌جمهوری می‌خواهیم که دقت بیشتری در این عزل و نصب‌ها کند چرا که در متن قانون اساسی هم رعایت کرامت و آبروی انسان‌ها یک امر قانونی است و این امور در اصول 2 و 3 قانون آمده است.
